Anlaşmalı Boşanma Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Anlaşmalı Boşanma Davası; Eşlerin, evlilik birliğinin devamında yarar bulunmaması halinde karşılıklı anlaşarak boşanmaları mümkündür. Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre; evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

Tarafların anlaşmalı boşanabilmesi için bazı şartların mevcut olması gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Şartları

Eşlerin karşılıklı anlaşarak boşanabilmesi için dört şartın mevcudiyeti aranmaktadır. Bunlar;

• (i). Eşlerin en az 1 yıldır evli olmaları gerekmektedir.

Burada resmî nikahın yapıldığı tarih esas alınmaktadır. Evliliğin üzerinden 1 yıl geçmediyse taraflar anlaşmalı boşanamayacaktır.

• (ii). Eşlerin boşanma ve diğer konularda anlaşarak mahkemeye başvurması ya da diğer eşin açılan davayı kabul etmesi gerekmektedir.

Eşler birlikte mahkemeye başvurabilir. Bir eşin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesi halinde de anlaşmalı boşanmak mümkündür. Tarafların mahkemeye avukatları aracılığıyla da başvurması mümkündür.

Ancak çekişmeli boşanma davası sürerken tarafların anlaşmalı boşanma iradelerini açıklayan protokolü mahkemeye sunarak anlaşmalı boşanması mümkündür.

Burada tarafların boşanmanın malî sonuçlarının ve müşterek çocukların durumunun (velayet, kişisel ilişki, vb.) de düzenlendiği bir anlaşmalı boşanma protokolü düzenlemeleri gerekmektedir.

Hakim, taraflarca belirlenen nafakayı, düzenlenen çocuk ile kişisel ilişki günlerini uygun bulmaz ise değiştirebilmektedir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma davalarını bir avukat ile takip etmek tarafların lehine olacaktır.

• (iii). Eşlerin boşanma iradelerini mahkeme huzurunda açıklamaları gerekmektedir.

Eşlerin boşanma iradelerini mahkeme huzurunda yinelemeleri gerekmektedir. Bu irade vekiller tarafından değil, bizzat taraflarca açıklanmalıdır. Böylece hakim tarafların gerçekten boşanmak isteyip istemediğini, boşanmaya hazır olup olmadığını değerlendirmektedir. Eşlerden birisinin mahkeme huzurunda boşanmak istemediğini beyan etmesi halinde tarafların anlaşmalı biçimde boşanması mümkün değildir. Bu durumda boşanma davası, çekişmeli hale gelecektir.

• (iv). Mahkemenin eşlerin hür iradeleriyle boşanma kararı verdiğine ve boşanma protokolünün uygun olduğuna kanaat getirmesi gerekmektedir.

Hakim, boşanmanın mali sonuçları ve/ya ergin olmayan çocukların durumuyla ilgili boşanma protokolünü uygun bulursa protokolün onaylanarak tarafların boşanmasına karar verir.

Eşlerin yaptıkları anlaşmanın zorunlu içeriğini boşanmanın mali sonuçları ve ergin olmayan çocukların durumu hakkındaki uzlaşma oluşturmaktadır. Eşlerin; maddi ve manevi tazminat, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, çocukların velayetinin kime bırakılacağı ve velayet kendisine bırakılmayan eşin çocuklarla kişisel ilişkisinin nasıl tesis edileceği hususunda anlaşması gerekmektedir.

Hakim, eşlerin hazırladığı protokolü uygun bulmaz ise müdahale ederek çeşitli değişiklikler yapılmasını önerir. Hakim, uygun gördüğü değişiklikleri eşler de kabul eder ise tarafların boşanmasına karar verir.  Ancak eşler hakimin uygun gördüğü değişiklikler konusunda uzlaşamaz ise anlaşmalı boşanma talebi reddedilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, dava dilekçesi ve dilekçeye eklenen anlaşmalı boşanma protokolü ile açılmaktadır. Dava eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce altı aydan beri birlikte oturdukları yer Aile Mahkemesi’nde açılır.

Dava açıldıktan sonra mahkemece tensip tutanağı düzenlenerek duruşma günü taraflara tebliğ edilir. Ancak duruşma gününün erken bir tarihe alınması ve davanın hızlı biçimde sonuçlanması isteniyor ise bir avukattan yardım alınması gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanmalıdır?

Anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların; velayet, tazminat, soyadı, malvarlığı, maddi-manevi tazminat, nafaka, çocukla kişisel ilişki, vb. konulardaki talepleri ve anlaşmaları yer almaktadır.

Boşanma kararı verilebilmesi için hakimin anlaşmalı boşanma protokolünü uygun bulması gerekmektedir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma protokolünün açık, net ve eksiksiz bir şekilde düzenlenmesi önemlidir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alması gereken hususlar somut duruma ve tarafların talebine göre değişmektedir. Ancak protokolün başlıca unsurları  şunlardır:

• Taraf Bilgileri

Protokolde tarafların ad-soyad, T.C. kimlik numarası ve adreslerinin bulunması gerekmektedir.

• Tarafların İradesi

Anlaşmalı boşanma protokolünde eşlerin boşanmaya ve diğer konulara ilişkin ortak ve hür iradelerinin olduğunu belirtilmelidir.

• Müşterek Çocuğun Velayeti

Anlaşmalı boşanma protokolünde düzenlenmesi gereken bir diğer husus da müşterek çocuğun velayetidir. Çocuğun velayetinin annede mi yoksa babada mı kalacağı çocuğun kimlik bilgileri (ad-soyad,yaş, T.C.) ile birlikte belirtilmelidir.  Ancak müşterek çocuğun velayetinin kime verileceği konusunda hakim takdir yetkisini kullanabilir. Bu nedenle hakim, çocuğun menfaatini gözeterek velayet konusunda protokolün aksine bir karar verebilir.

• Çocuk ile Kişisel İlişki

Çocuk ile kişisel ilişki düzenlenirken çocuğun yüksek menfaati dikkate alınmalıdır. Bu ise çocuğun yaşı, eğitim durumu, uyku zamanı, sağlık durumu, kültürel faaliyetleri, vb. hususlar dikkate alınarak yapılmaktadır.

•  Çocuk için İştirak Nafakası

İştirak nafakası düzenlemesi gerçekleştirilirken de açık bir düzenleme yapılmalıdır. İştirak nafakasının kim tarafından, ne zaman ve nasıl ödeneceği belirtilmelidir.

• Yargılama Giderleri

Yargılama giderlerinin hangi tarafça ödeneceği de protokolde açıkça belirtilmelidir.

 

Anlaşmalı Boşanma İle İlgili Sık Sorulan Sorular

-Anlaşmalı boşanma davasında tanık veya başka bir delil göstermem gerekir mi?

Anlaşmalı boşanma davasında delil gösterilmesine gerek yoktur.

-Anlaşmalı boşanma anlaşmasını imzaladıktan sonra fikrim değişti, boşanmak istemiyorum. Ne yapmalıyım?

Hakim önünde boşanmak istemediğinizi söylerseniz, anlaşmalı boşanma kararı verilmez. Bu nedenle anlaşmalı boşanma konusundaki protokolün bir önemi yoktur. Ancak davaya çekişmeli boşanma davası olarak devam edilecektir.

-Anlaşmalı boşanma davası kaç celsede sonuçlanmaktadır?

Boşanma protokolünde herhangi bir sorun yok olmadığı ve taraflar duruşma gün ve saatinde hazır olduğu takdirde tek celsede sonuçlanmaktadır.

-Avukatsız Anlaşmalı Boşanma Davası Açsam Sonuca Etki Eder mi?

Tarafların kendilerini vekil ile temsil ettirme mecburiyeti yoktur.

Ancak davayı bu alanda uzman bir avukat ile takip etmek tarafların lehine olacaktır. Yanlış veya eksik hazırlanmış dava dilekçesi ve protokol ile açılan bir dava,  büyük hak kayıplarına uğramanıza neden olabilir.

 

 

Anlaşmalı Boşanma Yargıtay Kararları

HAKİM TARAFLARIN TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA YA DA FARKLI BİR ŞEYE KARAR VEREMEZ

Dosyaya sunulan ve mahkemece uygun görülerek kararın eki sayılmasına karar verilen 20/06/2017 tarihli boşanma protokolü ve duruşmadaki imzalı beyanları ile tarafların boşanmanın eki niteliğinde bulunan nafaka ve tazminatlar hususunda karşılıklı olarak taleplerinin bulunmadığı, münhasıran ortak konutta bulanan eşyalar konusunda anlaştıkları ve ayrıca ziynet eşyası taleplerinin olmadığı sabittir. Taraflarca sunulan boşanma protokolünde ve duruşmadaki sözlü beyanlarında aralarında mal rejiminden kaynaklı alacakları olmadığı yönünde herhangi bir beyanları bulunmamaktadır. Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir (HMK m. 26/1). Bu itibarla boşanma protokolünde ve duruşmadaki beyanlarında bulunmamasına rağmen tarafların mal rejiminden kaynaklı alacaklarının olmadığının tespiti yönünde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 10.11.2021 T., 2021/8900 E. 2021/8416 K.).

BOŞANMA KARAR KESİNLEŞİNCEYE KADAR TARAFLAR İRADE BEYANINDAN DÖNEBİLİR

Bölge adliye mahkemesince bozma ilamına uyularak tarafların Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi uyarınca boşanmalarına hükmedilmiş, anılan hüküm davalı kadın tarafından temyiz edilmiştir. Anlaşmalı boşanma yönünde oluşan karar kesinleşinceye kadar eşlerin bu yöndeki diğer bir ifadeyle gerek boşanmanın mali sonuçları, gerekse çocukların durumu hususunda kabul edilen düzenlemeleri kapsayan irade beyanından dönmesini engelleyici yasal bir hüküm bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi gereğince boşanmalarına karar verilse dahi davalının anlaşmalı boşanma hükmünü gerçekleşen anlaşmaya rağmen temyiz etmesi anlaşmalı boşanma yönündeki iradesinden rücu niteliğinde olup, bu halde anlaşmalı boşanma davasının “Çekişmeli boşanma” (TMK m. 166/1-2) olarak görülmesi gerekir.
Bölge adliye mahkemesince dosya kapsamında toplanan tüm deliller değerlendirilerek davanın kaldığı yerden çekişmeli boşanma davası olarak devam edilerek ve gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 19.10.2021 T., 2021/8338 E. 2021/7386 K.).

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNÜN TARAFLARCA İMZALANMASI VE TARAFLARIN DURUŞMAYA GELMESİ ZORUNLUDUR

Somut olayda dosyanın incelenmesinden; tarafların dosyaya sunduğu 05.02.2018 tarihli anlaşmalı boşanma protokolünün taraflarca değil, taraf vekilleri tarafından imzalandığı, ayrıca 06.02.2018 tarihli duruşmada davacı erkeğin hazır bulunmadığı, davacı erkeğin Fransa`da bulunması sebebi ile oğlu Yasin Öztürk`ün cep telefonundan davacı erkeğin görüntülü olarak aranarak beyanının tutanağa geçirildiği ve bu şekilde tarafların boşanmalarına karar verildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda bahsedilen kanun hükmü gereğince davacı ve davalı asıl tarafından imzalanmış anlaşma protokolü olmadan ve davacı erkek duruşmada hazır olup mahkeme hakimince bizzat dinlenilmeden Türk Medeni Kanunu`nun 166/3. maddesi uyarınca tarafların boşanmalarına karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 04.10.2021 T., 2021/7601 E. 2021/6759 K.).

TARAFLARDAN BİRİSİ MAHKEMENİN HUZURUNDA BOŞANMAK İSTEMEDİĞİNİ BEYAN EDER İSE DAVAYA ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI OLARAK DEVAM EDİLİR

Somut olayda davacı kadının dava dilekçesi ile davalı ile anlaştıklarını belirtilerek anlaşmalı olarak boşanmalarına karar verilmesini talep ettiği, davalı erkeğin 17.09.2019 tarihli duruşmada anlaşmalı olarak boşanmak istemediğini beyan ettiği ve davanın böylece çekişmeli boşanma davasına dönüştüğü anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş taraflara iddia ve savunmalarının dayanağı bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetlerini içeren beyan ile iddia ve savunmanın dayanağı olarak ileri sürülen her bir vakıanın ispatını sağlayacak delillerini sunmak ve dilekçelerin karşılıklı verilmesini sağlamak üzere süre verilip ön inceleme yapılarak tahkikata geçildikten sonra usulüne uygun şeklide gösterilen deliller toplanarak gerçekleşecek sonucu uyarınca karar verilmekten ibarettir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 23.06.2021 T.,  2021/3897 E.  2021/5280 K.).

 

 

Anlaşmalı Boşanma Davası Dilekçesi Örneği

ANKARA (  ). AİLE MAHKEMESİ’NE

DAVACI                              : ………………(T.C. No:)

Adres

VEKİLİ                                :

DAVALI                              : ………………… (T.C. No:)

Adres

KONU                                : Müvekkil ile davalı eş arasındaki evlilik birliği şiddetli geçimsizlik nedeniyle temelinden sarsıldığından tarafların boşanmalarına karar verilmesi talebinden ibarettir.

AÇIKLAMALAR

                                            1-) Müvekkil ….. ile davalı ……, ….. tarihinde evlenmişlerdir.

                                         2-) Taraflar arasındaki şiddetli geçimsizlik nedeniyle evlilik birliği temelinden sarsılmıştır. Bu nedenle müvekkil ile davalı eş TMK m.166/3 uyarınca anlaşmalı olarak boşanmaya karar vermişlerdir.

                                         3-) Taraflar bir yıldan uzun süredir evli olup evliliklerinden bugüne kadar karakter ve mizaç farklılıkları nedeniyle birbirleri ile uyum sağlayamamışlardır. Bu durum her iki taraf için de katlanılamaz hale gelmiş, evlilik birliği temelinden sarsılmıştır. Bu nedenle tarafların aralarında mutabakat sağladığı boşanma protokolü [EK-1] ve TMK m. 166/3 uyarınca boşanmalarına karar verilmesini talep ederiz.

HUKUKİ NEDENLER   : TMK, HMK ve ilgili tüm mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER     : Nüfus Kayıt Örneği, Boşanma Protokolü ve sair her türlü delil.

SONUÇ VE TALEP       : Yukarıda açıklanan nedenlerle; evlilik birliği şiddetli geçimsizlik nedeniyle temelinden sarsıldığından tarafların anlaşmalı olarak boşanmalarına ve yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini vekâleten talep ederiz. (Tarih)

Davacı Vekili

Av. …………………

EKLER                              :

1-) Boşanma protokolü.

2-) Vekâletname sureti.

 

Anlaşmalı Boşanma Davası Protokolü Örneği

BOŞANMA PROTOKOLÜDÜR

Bir tarafta ………. (T.C. No:) ile diğer tarafta …….. (T.C. No:) aşağıdaki şartlarla boşanma konusunda anlaşmışlardır.

1-) Taraflar aralarında şiddetli geçimsizlik bulunduğu ve boşanmaları gerektiği konusunda fikir birliğine varmışlar ve aşağıdaki şartlarla BOŞANMAYA KARAR VERMİŞLERDİR.

2-) Tarafların müşterek çocuğu yoktur.

3-) Taraflar birbirlerinden her ne ad altında olursa olsun nafaka, maddi ve manevi tazminat adı altında hiçbir hak talebinde bulunmadıklarını gayrikabili rücu şekilde kabul ve taahhüt etmişlerdir.

4-) Taraflar arasındaki ziynet eşyalar, bankadaki nakit para ve ev eşyaları paylaşılmış olup, bu hususta tarafların birbirlerinden hiçbir hak talebi bulunmamaktadır.

5-) Tarafların edinilmiş malları yoktur.

6-) İşbu protokol ANKARA’da 2 (iki) suret halinde ve tarafların hür iradeleri ile gayrikabilirücu şekilde tam mutabakatla imza altına alınmıştır. (Tarih)

…………………………….                                                                 ………………………..

(T.C. No:)                                                                                          (T.C. No:)